Ο ιερέας περιηγητής Στούρτζενμπεκερ, οι καταγραφές και ένας γάμος στο Δίστομο
Το 1784, όταν εκδίδεται και ο τελευταίος τόμος με τις εντυπώσεις του Μπγιέρνστολ, έρχεται στην Ελλάδα από την πρεσβεία της Κωνσταντινούπολης ο ιερέας Άντολφ Φρέντρικ Στούρτζενμπεκερ, σε ηλικία μόλις 27 ετών. Και αυτός, όπως ο πρώτος περιηγητής, είχε σπουδάσει στην Ουψάλα, ενώ στην Κωνσταντινούπολη έμαθε, επίσης, τα νέα ελληνικά και τα τουρκικά.
Στα Σάλωνα εντυπωσιάζεται από τις καλές σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων και στη Ρούμελη συναντά τον μπέη Σπυριδάκη Στάμου, έναν πλούσιο Έλληνα προύχοντα της Λειβαδιάς, τον οποίο συνοδεύει σε έναν γάμο στο Δίστομο.
Ο Στούρτζενμπεκερ φαίνεται από τις σημειώσεις του να εντυπωσιάζεται από τα γαμήλια έθιμα του χωριού, τα οποία περιγράφει γλαφυρά.
Γράφει χαρακτηριστικά: «…ο γάμος διήρκεσε τρεις μέρες. Η τελετή έγινε στο σπίτι του γαμπρού, όπου όλοι μπήκαν σ’ ένα μακρόστενο δωμάτιο, η νύφη με 6 αρματωμένους και τους συγγενείς της στη μια πλευρά και ο γαμπρός με τους δικούς του ανθρώπους στην άλλη. Ο ιερέας που θα τελούσε το γάμο εισήλθε με ένα μεγάλο καρβέλι ψωμί και κρατώντας το πάνω από το κεφάλι της νύφης το έκοψε στα τέσσερα κάνοντας το σχήμα του σταυρού. Έπειτα το μοίρασε στους αρματωμένους που ήταν στημένοι μπροστά από τη νύφη. Έκανε ακριβώς το ίδιο και στην πλευρά που ήταν ο γαμπρός περιτριγυρισμένος από τους φίλους του. Ξαφνικά άρχισε ένας αρτοπόλεμος με κομματάκια ψωμιού και από τις δύο πλευρές, με σκοπό οι φίλοι της νύφης να πετύχουν το γαμπρό και τους φίλους του και το αντίθετο. Η φυσική τους ένωση τη νύχτα θα αποτρεπόταν αν ένα κομματάκι ψωμιού πετύχαινε έναν από τους δύο νεόνυμφους. Ήταν όμως και οι δύο τόσο καλά περικυκλωμένοι από τους δικούς τους, που αυτό ήταν αδύνατο. Τα κομμάτια ψωμιού έπεφταν βροχή κι από τις δύο πλευρές που αναγκαστήκαμε να φύγουμε. Είναι δύσκολο να περιγράψω όλες αυτές τις εκδηλώσεις. Οι περισσότερες είναι ευνόητες από μόνες τους και καλοπροαίρετες, αλλά το φαγητό, η κατάχρηση, το πιοτό και ο αρτοπόλεμος είναι αμαρτίες. Η μουσική που έπαιζαν από χτες το απόγευμα ξεσήκωσε τα κορίτσια του χωριού. Οι παρθένες ήταν όλες ντυμένες το ίδιο και χόρευαν γύρω από τους μουσικούς. Όταν όμως νύχτωσε, χόρευαν γύρω από μία φωτιά που είχαν ανάψει έξω. Ο χορός τους είναι, και δικαίως αποκαλείται, ρωμαίικος (sic) και αποτελεί τη μεγαλύτερη διασκέδαση των Ελλήνων».
Ο περιηγητής πέθανε ύστερα από δεκαπέντε μέρες στη Λιβαδειά «μετά από υψηλό πυρετό που προκάλεσε πρήξιμο των χεριών και τον ποδιών του», σύμφωνα με την επιστολή που έστειλε ο Σπυριδάκης Στάμου στο Σουηδό πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Σπυριδάκης Στάμου, που ήταν και πρόξενος της Σουηδίας στην περιοχή, φρόντισε για την ταφή του Σουηδού ιερέα και την αποστολή των υπαρχόντων του, μεταξύ αυτών και του περιηγητικού ημερολογίου του, στην πρεσβεία της Σουηδίας στην Κωνσταντινούπολη, από όπου κατέληξαν στη βιβλιοθήκη της Ουψάλας.
«Διαβάζοντας τα γραπτά του και παρατηρώντας τα σκίτσα που έχει σχεδιάσει στην Ελλάδα βρίσκουμε ένα πλήθος πληροφοριών που δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί» σημειώνει ο κ. Σαμπατακάκης.
Πηγή: ΑΜΠΕ
Ο Στούρτζενμπεκερ φαίνεται από τις σημειώσεις του να εντυπωσιάζεται από τα γαμήλια έθιμα του χωριού, τα οποία περιγράφει γλαφυρά.
Γράφει χαρακτηριστικά: «…ο γάμος διήρκεσε τρεις μέρες. Η τελετή έγινε στο σπίτι του γαμπρού, όπου όλοι μπήκαν σ’ ένα μακρόστενο δωμάτιο, η νύφη με 6 αρματωμένους και τους συγγενείς της στη μια πλευρά και ο γαμπρός με τους δικούς του ανθρώπους στην άλλη. Ο ιερέας που θα τελούσε το γάμο εισήλθε με ένα μεγάλο καρβέλι ψωμί και κρατώντας το πάνω από το κεφάλι της νύφης το έκοψε στα τέσσερα κάνοντας το σχήμα του σταυρού. Έπειτα το μοίρασε στους αρματωμένους που ήταν στημένοι μπροστά από τη νύφη. Έκανε ακριβώς το ίδιο και στην πλευρά που ήταν ο γαμπρός περιτριγυρισμένος από τους φίλους του. Ξαφνικά άρχισε ένας αρτοπόλεμος με κομματάκια ψωμιού και από τις δύο πλευρές, με σκοπό οι φίλοι της νύφης να πετύχουν το γαμπρό και τους φίλους του και το αντίθετο. Η φυσική τους ένωση τη νύχτα θα αποτρεπόταν αν ένα κομματάκι ψωμιού πετύχαινε έναν από τους δύο νεόνυμφους. Ήταν όμως και οι δύο τόσο καλά περικυκλωμένοι από τους δικούς τους, που αυτό ήταν αδύνατο. Τα κομμάτια ψωμιού έπεφταν βροχή κι από τις δύο πλευρές που αναγκαστήκαμε να φύγουμε. Είναι δύσκολο να περιγράψω όλες αυτές τις εκδηλώσεις. Οι περισσότερες είναι ευνόητες από μόνες τους και καλοπροαίρετες, αλλά το φαγητό, η κατάχρηση, το πιοτό και ο αρτοπόλεμος είναι αμαρτίες. Η μουσική που έπαιζαν από χτες το απόγευμα ξεσήκωσε τα κορίτσια του χωριού. Οι παρθένες ήταν όλες ντυμένες το ίδιο και χόρευαν γύρω από τους μουσικούς. Όταν όμως νύχτωσε, χόρευαν γύρω από μία φωτιά που είχαν ανάψει έξω. Ο χορός τους είναι, και δικαίως αποκαλείται, ρωμαίικος (sic) και αποτελεί τη μεγαλύτερη διασκέδαση των Ελλήνων».
Ο περιηγητής πέθανε ύστερα από δεκαπέντε μέρες στη Λιβαδειά «μετά από υψηλό πυρετό που προκάλεσε πρήξιμο των χεριών και τον ποδιών του», σύμφωνα με την επιστολή που έστειλε ο Σπυριδάκης Στάμου στο Σουηδό πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Σπυριδάκης Στάμου, που ήταν και πρόξενος της Σουηδίας στην περιοχή, φρόντισε για την ταφή του Σουηδού ιερέα και την αποστολή των υπαρχόντων του, μεταξύ αυτών και του περιηγητικού ημερολογίου του, στην πρεσβεία της Σουηδίας στην Κωνσταντινούπολη, από όπου κατέληξαν στη βιβλιοθήκη της Ουψάλας.
«Διαβάζοντας τα γραπτά του και παρατηρώντας τα σκίτσα που έχει σχεδιάσει στην Ελλάδα βρίσκουμε ένα πλήθος πληροφοριών που δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί» σημειώνει ο κ. Σαμπατακάκης.
Πηγή: ΑΜΠΕ
